ورمی کمپوست
براي حفظ گياهان، نگهداري گلخانهها، گسترش مزارع و درختان ميوه نيازمند مواد آلي ميباشيم. سالها تلاش و مطالعه و پس از انجام مراحل تحقيقات و آزمايشات گوناگون مشخص شده باز هم قدرت لايزال پروردگار با خلقت موجودي ارزشمند بنام كرم خاكي توانسته يكي از عمدهترين نيازمنديهاي بستر گل و گياه يعني مواد آلي را با وجود فضولات اين جانور تأمين نمايد.
ورمي كمپوست حاصل فعاليت بيولوژيك نوعي كرمخاكي با نام علمي Eisenia fotida ميباشد اين جانور با تغذيه از موادآلي موجود در طبيعت آن را به كود آلي مغذي تبديل نموده به گونهاي كه در حال حاضر اين كود به عنوان يكي از غنيترين كودهاي آلي بيولوژيك شناخته شده در دنيا كاربرد
ورميكمپوست در خواص فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي خاك تأثير بسزايي دارد. اين كود اصلاحكنندة خصوصيات فيزيكوشيميايي و بيولوژيكي خاك بوده و علاوه بر وزن مخصوص كم، فاقد هر گونه بو، ميكروارگانيسمهاي پاتوژن، باكتريهاي غير هوازي، قارچها و علفهاي هرز ميباشد. ورميكمپوست علاوه بر قابليت جذب آب با حجم بالا، شرايط مناسب جهت دانهبندي و قدرت نگهداري مواد غذايي مورد نياز گياهان را فراهم مينمايد. ورميكمپوست حاوي عناصر غذايي بسيار غني بهويژه ازت بوده كه بهتدريج آنها را در اختيار گياه قرار ميدهد (اين نكته از نظر حاصلخيزي خاك بسيار پراهميت است.) اين كود در مقايسه با ساير كودهاي آلي داراي ميزان عناصر اصلي غذايي بالاتري است. ورميكمپوست علاوه بر عناصر ماكرو مانند ازت، فسفر و پتاسيم كه در فعاليتهاي حياتي گياه نقش اساسي دارند حاوي عناصر ميكرو مانند آهن، مس، روي و منگنز نيز ميباشد. علاوه بر اين با داشتن موادي مانند ويتامين B12 و اكسين عوامل محرك رشد گياه را فراهم ميآورند.
معمولآ نسبت كربن به ازت (C/N) ورمي كمپوست20-15بوده و طول دانههاي خشك آن بين 1-5mm متغير است. هوموس آن نيز 20% وزن خشك ميباشد.
كرمهاي زبالهخوار با تغذيه زايدات آلي آنها را تجزيه و دگرگون مينمايند. فرآيند هضم اين كرمها به تغيير سريعتر مواد آلي منتهي شده و كمپوست تثبيت ميشود. نتيجة اين عمل دستيابي به ورميكمپوست با كيفيت بالا است كه با بالاترين استانداردهاي جهاني برابري ميكند.
موارد استفاده ورميكمپوست:
ورمي كمپوست قابل استفاده در كليه محصولات زراعي، باغي و گلخانهاي مي باشد.
عناصر موجود در ورمي كمپوست:
ازت، فسفر، پتاسيم، كلسيم، آهن، روي، مس، منگنز
اين در حالي است كه هر يك از انواع كودهاي شيميايي موجود تنها حاوي يك يا چند عنصر خاص ميباشند
بيولوژي كرم خاكي:
از نظر پيشينه تاريخي، كرمهاي خاكي در حدود 600 ميليون سال پيش به وجود آمده و از آن زمان تا حال شاهد تكامل گونههاي مختلف گياهي و جانوري بودهاند. شكل ظاهري اين موجودات در طي اين مدت تغيير چنداني پيدا نكرده و هم اكنون نيز بين گونههاي مختلف آنها از اين نظر تفاوت قابل توجهي به چشم نميخورد.
اين موجودات ارزشمند، به مدت چندين ميليون سال اراضي موجود در سطح كره زمين را در كمال آرامش و سكوت، زير و رو كرده و بدين صورت نقش مهمي در جريان چرخه عناصر ايفا نمودهاند
كرمهايخاكي داراي بدني كشيده، بندبند، فاقد استخوان داراي كوتيكول حامل تارها و دستگاه گوارش لولهمانند كه به مجراي دفعي ختم ميشود، هستند. طول اين جانور برحسب گونه از يك سانتيمتر تا بيش از 2 متر بالغ ميگردد.
اين جانور اغلب دوجنسي يا هرمافروديت هستند و هنگام بلوغ بر روي اپيدرم آنها يك منطقة متورم ظاهر ميشود كه آنرا كمربند تناسلي گويند. اين قسمت پيلهاي ترشح ميكند كه تخمها را دربر ميگيرد.
كرمهايخاكي فاقد مرحلة مشخص لاروي بوده و نوزادان آنها پس از خروج از تخم و پيله، رفتهرفته بالغ ميشوند.
امروزه با اطلاعاتي كه از اين جانور بدست آمده است كاربردهاي فراواني در رشتههاي مختلف علوم (مانند كشاورزي، شيلات، دامپروري، صنعت، محيط زيست و انرژي) بـراي آن تعريف شده و يا بهعبارت ديگر در بسياري از علوم شناخته شده است.
بيوكمپوست
چند دههايست كه با رخدادهاي بزرگ فرايندهاي صنعتي در پهنهي گيتي ، زبالهها نيز بههمراه آلودگيهاي روزافزون خاك، آب و هوا زنجيرهي زيستمحيطي و زيستگاه آدميان را به سختي با تهديد ناخواستهاي روبرو نموده است. در زمينهي مبارزه با چنين مشكل فراگيري مراكز پژوهشي و اجرايي تلاش و كوشش پيگيري را در رويارويي و مبارزه آغاز كردهاند.
از روشهاي بسيار مؤثر در مبارزه و خنثي سازي اثرات نامطلوب زبالهها تبديل آنها به كود است تكنيك تبديل كود از زباله بطور علمي و عملي در سالهاي اخير آغاز شدهاست . كمپوستينگ، تجزيهي مواد زايد قابل تجزيهي بيولوژيك توسط جانداران ذرهبيني است كه توانايي شكست ملكولهاي بزرگ مواد آلي را دارا ميباشند. روشي است كه چنين ارگانيسمهايي را در جهت افزايش ميزان تجزيهي بقاياي آلي تحت كنترل مورد استفاده قرار ميدهد. اين فرايند طبيعي، مواد آلي را به مادهاي غني مبدل كرده مكملي بسيار سودمند براي خاك ايجاد مينمايد. تركيبات هوموسي توليدشده بهراحتي توسط گياهان قابل جذب است. به اين ترتيب باعث بهبود وضعيت خاكهاي اراضي زير كشت و در نتيجه كاهش استفاده از كودهاي شيميايي ميشود.
اهم خواص فيزيكي و شيميايي بيوكمپوست عبارتند از:
1ـ تسريعكنندهي رشد گياه
2ـ غني از تركيبات هوموسي
3ـ قابليت نگهداري آب با حجم بالا
4ـ عاري از ميكروارگانيسمهاي پاتوژن
5ـ وزن مخصوص كم و فاقد هر گونه بو
6ـ اصلاحكندهي خصوصيات فيزيكوشيميايي و بيولوژيكي خاك
7ـ تأمين كنندهي كليهي عناصر غذايي مورد نياز براي رشد گياهان
ويژگيهاي بهينهي بيوكمپوست:
1- بهجاي كود، در چمنكاري، گياهان زينتي، باغداري، تاكستان، كشت قارچ، سبزيكاري، صيفيكاري،
فضاي سبز و غيره. اينگونه مصارف بيشترين و شناختهترين كاربردها را تشكيل ميدهند.
2- بهجاي مواد پركننده در تراشههاي ساختماني.
3- بجاي مواد جانبي، در كارخانههاي آجرسازي براي بلوكهاي توخالي يا متخلخل.
4- بجاي عايق صدا (آكوستيك ) در ساختمانها.
5- بعنوان بيوفيلتر در كارخانههاي تهيه كمپوست. رفع بوي لاشه حيوانات در دامداري ها و مرغداريها و
كارخانجات قند سازي.
6- بجاي بستر حيوانات در دامداريها.
7- استفاده به عنوان سوبسترا در كشت قارچ.
8_ استفاده به عنوان الياف در صنعت نساجي و الياف آلي.
عناصر موجود در بيوكمپوست:
كمپوست بهدست آمده از زبالهي آلي، حاوي مقدار فراواني عناصر معدني بوده كه پارهاي از آنها براي رشد گياهان ضروريست. مهمترين اين عناصر كه obligo elements ناميده ميشوند، عبارتند از بر، روي، مس، منگنز، موليبدن، كبالت بعلاوهي عناصر عمدهي ديگر كه عبارتند از: نيتروژن، پتاسيم، گوگرد، كلسيم، منيزيم.
منبع: سايت اينترنتي
http://www.shirazcity.org/Bazyaft/product9.htm
